Đối mặt với những thách thức và cơ hội, ngành dệt may Việt Nam tiếp tục là động lực quan trọng trong xuất khẩu, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Trong năm 2022, mặc dù phải vượt qua nhiều khó khăn, ngành này vẫn tỏ ra mạnh mẽ khi xuất khẩu hàng dệt may đạt mức 44 tỷ USD, tăng 8,8% so với năm trước.
Tuy nhiên, đến năm 2023, ngành dệt may Việt Nam đối diện với nhiều biến động do tình hình kinh tế toàn cầu và trong nước, bao gồm sự giảm giá trị đơn hàng, tăng lãi suất, và chênh lệch tỷ giá. Để đảm bảo sự ổn định và bền vững trong phát triển, ngành này cần triển khai các giải pháp đồng bộ.
Trong thời gian tới, để thúc đẩy sự phát triển của ngành dệt may, cần xem xét và áp dụng nhiều biện pháp chiến lược. Điều này bao gồm việc tăng cường năng lực nghiên cứu và phát triển để nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời tìm kiếm thị trường mới và đối tác chiến lược. Ngoài ra, việc tối ưu hóa quy trình sản xuất và quản lý chi phí cũng là yếu tố quan trọng để gia tăng tính cạnh tranh. Đồng thời, sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức liên quan cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khắc phục những thách thức ngành công nghiệp dệt may đang phải đối mặt.
I. THỰC TRẠNG NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM HIỆN NAY
Ngành dệt may Việt Nam, như nhiều ngành khác, đã trải qua những biến động đáng kể trong xuất khẩu trong những năm gần đây. Trong năm 2022, tình hình xuất khẩu của ngành này phản ánh rõ sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Trong giai đoạn đầu năm, tăng trưởng xuất khẩu dệt may đạt mức tương đối tích cực. Tuy nhiên, tới cuối năm, áp lực từ lạm phát và giảm sức mua trên các thị trường chủ chốt đã tạo ra những thách thức lớn. Điều này dẫn đến sự giảm đáng kể trong đơn đặt hàng, đặc biệt là tại thị trường châu Âu, khi lạm phát cao đã làm giảm chi tiêu người tiêu dùng, đặc biệt là trong lĩnh vực may mặc.
Ngoài ra, những vấn đề như tỷ giá ngoại tệ không thuận lợi, tình trạng thiếu lao động sau đại dịch COVID-19, và yêu cầu nghiêm ngặt về truy xuất nguồn gốc nguyên liệu từ các hiệp định thương mại tự do mới đã tạo ra những thách thức mới cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam. Thêm vào đó, các đối tác thương mại quan trọng như Trung Quốc, Nhật Bản và Đài Loan vẫn áp dụng biện pháp chống COVID-19 nghiêm ngặt, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và tiêu thụ sản phẩm.
Tuy nhiên, ngành dệt may không ngừng nỗ lực để vượt qua những thách thức này. Theo Báo cáo của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex), mặc dù khó khăn, nhưng vẫn đạt được những kết quả tích cực trong hoạt động sản xuất và kinh doanh. Doanh thu và lợi nhuận đều vượt kế hoạch, phản ánh sự linh hoạt và đổi mới trong chiến lược kinh doanh của ngành.
Cụ thể, xuất khẩu của Vinatex tập trung chủ yếu vào các thị trường như Hoa Kỳ, các nước trong khối CPTPP, EU, Hàn Quốc và Trung Quốc. Mặc dù quần áo vẫn chiếm tỷ trọng lớn, nhưng cũng có sự đa dạng hóa với xuất khẩu các sản phẩm như vải, xơ sợi, và phụ liệu may. Ngành này cũng chứng kiến sự mở rộng đáng kể trong thị trường EU, tập trung vào nhiều quốc gia hơn.
Đặc biệt, ngành dệt may Việt Nam không chỉ tập trung vào xuất khẩu mà còn chú trọng vào việc phát triển thương hiệu quốc gia. Nỗ lực này được thể hiện qua việc có tới 10 thương hiệu đạt thương hiệu quốc gia Việt Nam trong năm 2022, và mục tiêu là có tới 20 thương hiệu vào năm 2025. Điều này là một bước quan trọng để tăng cường vị thế của ngành trên thị trường thế giới.
Tổng cộng, sự linh hoạt, sự đổi mới trong quản lý sản xuất và kinh doanh, cùng với sự hỗ trợ từ chính phủ, đã giúp ngành dệt may Việt Nam vượt qua những thách thức và tiếp tục phát triển trong bối cảnh khó khăn của thị trường toàn cầu.
II. NHỮNG KHÓ KHĂN VÀ HẠN CHẾ CÒN CÓ Ở NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM HIỆN NAY
1. đối mặt với yêu cầu ngày càng cao về truy xuất nguồn gốc và "xanh hóa" trong ngành dệt may, doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức đáng kể để đáp ứng các tiêu chuẩn của các hiệp định thương mại tự do mới. Việc xây dựng hệ thống theo dõi và quản lý nguồn nguyên liệu từ bông, vải, sợi trở thành một trọng trách quan trọng để tận dụng ưu đãi từ các hiệp định này.
2. ngành dệt may đang đối diện với những thách thức ngắn hạn như sự thu hẹp thị trường, giảm đơn hàng và giảm giá bán, cùng với những khó khăn về nguồn vốn, chi phí đầu vào, logistics, và nguồn lao động. Những vấn đề nội tại này đòi hỏi sự đổi mới và linh hoạt trong chiến lược kinh doanh để đối mặt với biến động thị trường.
3. sự chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng bền vững và tuần hoàn đang trở thành một thách thức quan trọng. Ngành cần phải nhanh chóng thích nghi với các yêu cầu mới về bảo vệ môi trường, lao động và xuất xứ của sản phẩm, đặc biệt từ các thị trường lớn như Mỹ và EU.
4. công nghiệp hỗ trợ trong ngành dệt may chưa phát triển mạnh, tạo ra sự phụ thuộc lớn vào nhập khẩu và khó khăn trong việc đáp ứng các quy tắc xuất xứ. Sự khan hiếm nguồn nguyên liệu trong nước đồng thời là một thách thức đối với ngành này.
5. cạnh tranh từ các nước đang phát triển ngày càng gắt gao, đặc biệt là trong bối cảnh họ tập trung vào việc "xanh hóa" sản xuất để đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế. Điều này đặt ra áp lực lớn về sự cải tiến và hiệu quả trong sản xuất của ngành dệt may Việt Nam.
6. vấn đề thiếu thông tin về thị trường và nguồn cung nguyên liệu là một hạn chế quan trọng. Việc thiếu thông tin về khách hàng, nhà cung cấp, và thị trường nguyên phụ liệu tạo ra khó khăn trong việc quản lý chuỗi giá trị và đưa ra quyết định chiến lược. Điều này đặt ra nhu cầu tăng cường năng lực thông tin và quản lý chuỗi cung ứng trong ngành.
III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN NGÀNH DỆT MAY THỜI GIAN TỚI
1. trong những yếu tố chính để đảm bảo sự ổn định và bền vững trong sản xuất ngành dệt may là sự linh hoạt của các doanh nghiệp. Họ cần nhanh chóng đáp ứng và thích nghi với xu hướng thị trường bằng cách đầu tư vào công nghệ và máy móc tiên tiến. Chuyển đổi xanh và thích ứng với các yêu cầu của nhãn hàng là quan trọng để duy trì và tăng cường vị thế cạnh tranh. Đồng thời, việc tăng cường đào tạo nguồn lực, đặc biệt là nguồn nhân lực thiết kế, sẽ giúp ngành dệt may nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng tốt hơn với đòi hỏi của thị trường.
Các doanh nghiệp cần chuyển đổi từ mô hình gia công sang việc phát triển mẫu, quản trị số, và thúc đẩy giải pháp chuỗi cung ứng tự chủ. Với sự giảm tăng trưởng toàn cầu, ngành dệt may cần tập trung vào việc hình thành chuỗi sản xuất dệt kim trọn gói, phát triển sản xuất xanh, và triển khai chuyển đổi số để duy trì và cải thiện năng suất.
2. các cơ quan chức năng cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành các khu công nghiệp lớn có xử lý nước thải tập trung và áp dụng công nghệ xanh. Điều này giúp giải quyết vấn đề nghẽn về nguồn cung vải cho ngành may xuất khẩu. Cần thúc đẩy đầu tư vào sản xuất nguyên liệu, phụ liệu và công nghiệp hỗ trợ ngành dệt may. Sự tập trung vào sản xuất vải trong nước từ sợi sản xuất trong nước cũng là một giải pháp quan trọng để giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và đáp ứng yêu cầu quy tắc xuất xứ.
3. các doanh nghiệp cần linh hoạt cơ cấu chuyển đổi mặt hàng để đáp ứng nhu cầu thị trường và tập trung vào các ngành mang lại giá trị gia tăng cao. Đồng thời, cần thúc đẩy quá trình nội địa hóa để giảm khoảng cách về trình độ và năng suất với các nước có kinh tế phát triển cao hơn.
4. để giải quyết những thách thức môi trường, doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư vào công nghệ mới, tiết kiệm năng lượng, giảm sử dụng hóa chất và phát thải. Sự ứng dụng ERP có thể là một giải pháp hiệu quả trong quản lý các hoạt động sản xuất, quản lý nguồn lực, và theo dõi chuỗi cung ứng. ERP giúp tối ưu hóa quy trình, cải thiện khả năng đáp ứng nhanh chóng và giảm lãng phí trong sản xuất. Việc áp dụng công nghệ này có thể giúp doanh nghiệp dệt may nâng cao hiệu suất và minh bạch trong quản lý kinh doanh.
IV. KẾT LUẬN
Ứng dụng ERP trong ngành dệt may không chỉ giúp tối ưu hóa các quy trình sản xuất mà còn cung cấp thông tin chi tiết và minh bạch về toàn bộ chuỗi cung ứng. Việc quản lý nguồn lực, theo dõi tồn kho, và đáp ứng nhanh chóng đến biến động thị trường trở nên hiệu quả hơn. ERP cũng giúp giảm lãng phí, tăng cường sự linh hoạt và khả năng đối ứng của doanh nghiệp trước những biến động khác nhau.